نسل جدید کارتهای هوشمند، کارتهای هوشمند بدون تماس هستند. این کارتها بدون تماس و با تکنولوژی القاء Radio Frequency Identification کار میکنند. RFID سامانه شناسایی بیسیمی است که قادر به تبادل دادهها بهوسیله برقراری اطّلاعات بین یک Tag که به یک کالا، شئ، کارت و… متّصل شدهاست و یک بازخوان (Reader) است. سامانههای RFID از سیگنالهای الکترونیکی و الکترومغناطیسی برای خواندن و نوشتن دادهها بدون تماس بهرهگیری میکنند. اصولاً به هر سیستمی که قادر به خواندن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالاها باشد سیستم شناسایی یا Identification System گفته میشود.
این کارتها در مواقعی که نیاز به برقراری ارتباط سریع و حتی بدون دخالت دست وجود دارد، کاربرد بسیاری دارند. برای مثال برای ورود یک به اتاق، کارت ممکن است در جیب یا کیف شخص باشد و از همان محل و بدون نیاز به خارج کردن با دستگاه کارت خوان ارتباط برقرار کرده و مجاز بودن ورود بررسی شده و در باز شود. همچنین در بسیاری از سیستمهای حمل و نقل عمومی در دنیا به دلیل حجم زیاد مسافران و به خاطر سریعتر شدن کنترل بلیط از این نوع کارتها استفاده میشود.بطور کلّی شناسایی خودکار و نگهداری دادهها (AIDC) روشی است که طی آن تجهیزات خواه سختافزاری یا نرمافزاری قادر به خواندن و تشخیص دادهها بدون کمک گرفتن از یک فرد هستند. بارکدها، کدهای دو بعدی، سیستمهای انگشت نگاری، سامانه شناسایی با استفاده از فرکانس رادیویی، سیستم شناسایی با استفاده از قرنیه چشم و صدا و… از جمله این راهکارها در این دسته میباشند.
تصوّر کنید که وارد یک فروشگاه زنجیرهای شدهاید و اقلام مورد نیاز خود را داخل چرخ دستی قرار دادهاید. صندوق دار با استفاده از بار کد باید تک تک اقلام داخل سبد را برداشته و اطلاعات آن را توسط بارکد خوان (Barcode Reader) یکی یکی به داخل رایانه وارد کند تا فاکتور اقلام انتخابی شما صادر گردد. بسیاری از اوقات به دلیل آنکه تعداد کالاهای خریداری شده بسیار زیاد میباشند؛ صفهای طولانی ای در فروشگاههای زنجیرهای تشکیل میشود. گاهی اوقات نیز مخدوش شدن علائم بار کد، از خواندن اطلاعات جلوگیری میکند، که این خود موجب مشکلات بیشتری میشود. با این فناوری جدید یعنی RFID شما سبد کالای خود را برمیدارید و بدون اینکه مجبور به ایستادن در صفهای طولانی شوید یا حتی بدون اینکه مجبور باشید اقلام خریداری شده را به صندوقدار یا نگهبان نشان دهید، از در خارج میشویدچون شناسه روی کالا دیگر بارکد نیست بلکه از نوع RFID میباشد و خودش با فرستان علائم رادیویی کلیه اطلاعات جاری خود از قبیل تعداد، قیمت، وزن، … را به کامپیوترهای موجود در درهای خروجی مخابره میکند. این شناسهها دارای دو بخش تراشه و آنتن هستند و دارای عملکرد بسیار سادهای میباشند؛ تراشه اطلاعات را از طریق آنتن منتشر میکند و حسگرهایی که در اطراف قرار دارند، این اطلاعات را دریافت میکنند.از جمله مهمترین محاسن این کاربرد کاهش سرقت یا دزدی و محاسبه سریعتر تعداد کالاهای موجود در انبار بدون نیاز و کمک به نیروهای انسانی است. شناسهها (Tag) وسیله شناسایی متصل شده به کالایی است که ما میخواهیم آن را رد یابی کنیم و بازخوانها (Reader)ها وسایلی هستند که حضور شناسهها را در محیط تشخیص داده و اطلاعات ذخیره شده در آنها را بازیابی میکنند. با توجه به اینکه این سیستمها بر مبنای تغییرات امواج مغناطیسی یا فرکانسهای رادیویی کار میکنند، جهت تقویت سیگنالهای موجود در محیط گاهی اوقات از آنتن (تقویت کننده سیگنال) نیز استفاده میشود. بنابراین برای استفاده از این تکنولوژی نیازمند شناسه (Tag)، بازخوان بر چسب (Reader) ، آنتن و نرم افزار مدیریت اطلاعات است.
Tagها وسیله شناسایی متصل شده به کالا، شئ، فردی هستند که ما میخواهیم آنرا رد یابی کنیم. اما اینکه هر یک از کالاها دارای اشکال و ظواهر گوناگون و نیز دارای محیطهای فیزیکی گوناگونی است، این ضرورت را ایجاب میکند تا شناسهها را با توجه به ویژگیهای فیزیکی (ظاهریشان) دستهبندی کنیم.
بطور کلی بعضی از ویژگیهای ظاهری Tagها بصورت زیر میباشد:
- Tagهایی که دارای کفه پلاستیکی از جنس PVC میباشند و معمولاً در وسط آنها یک سوراخ دیده میشود که بسیار با دوام بوده و میتوان از آنها بارها و بارها استفاده کرد.
- Tagهایی که شبیه کارتهای اعتباری هستند و معمولاً به آنها کارتهای هوشمند بدون تماس (Contact less Smart Cards) گفته میشود
- Tagهایی که بصورت لایههای کاغذی بر روی شناسه ساخته میشوند که به آنها شناسههای هوشمند (Smart Labels) گفته میشود.
- Tagهایی که در محیطهای قابل فرسایش (مثلاً آب یا مایع) به خوبی کار میکنند. اینگونه Tagها در کپسولهای شیشهای قرار دارند.
- Tagهایی کوچک که در داخل اشیاء عمومی مثل لباس، ساعت، دستبند و… کارگذاشته میشود. اغلب ممکن است به شکل یک کلیه یا دسته کلید بهنظر برسند.
در صورتیکه بخواهیم Tagها را با در نظر گرفتن منبع انرژی تأمین کنندهشان دستهبندی کنیم به ۴ دسته اصلی تقسیمبندی میشوند:
- Tagهای غیرفعال (Passive Tags) که انرژی و برق مورد نیاز خود را از Readerها بوسیله یکسری از روشهای تراگسیل بدست میآورند. بدین ترتیب که ابتدا Reader امواجی را به سمت تگ ارسال میدارد، سپس پردازنده تگ با استفاده از انرژی این امواج، بیدار شده و دستور دریافتی از سوی Reader را پردازش میکند و توسط امواجی که انرژی آنها هم از امواج دریافتی تأمین شدهاست، نتیجه را به Reader مخابره میکند.برد این تگها بسیار محدود است؛ چرا که فاصله تگ از آنتن باید به اندازهای باشد که انرژی که تگ دریافت میکند، توان بیدار کردن پردازنده و تأمین انرژی موج برگشتی را داشته باشد. معمولاً برد تگهای غیرفعال از چند سانتیمتر تا چند متر است.
- Tagهای فعال (Active Tags) که انرژی مورد نیازشان توسط یک باتری داخلی و جهت برقراری ارتباط دارای یک پردازنده، یک حافظه و حسگر میباشند. بدین ترتیب برد این تگها در برخی موارد تا چند صد متر هم میرسد. قیمت این تگها در حدود چند ده دلار است که به مراتب از تگهای غیرفعال (با قیمتی در حدود چند ده سنت) گرانقیمت تر هستند.یک پارامتر مهم در انتخاب تگهای اکتیو، طول عمر باتری آن است، چرا که پس از اتمام باتری، شما مجبورید باتری یا اغلب خود تگ را تعویض کنید و این باعث افزایش هزینههای میگردد. بدین ترتیب، طول عمر باتری یک عامل تعیین کننده در هزینه نهایی سیستم شما خواهد بود.
- شناسه Tagهایی نیمه غیرفعال Semi-Passive Tags) )که علاوه بر استفاده از باتری داخلی شان، میتوانند از انرژی منتقل شده توسط بازخوان بر چسبReaderها نیز بهرهمند شوند.
- شناسه Tagهای دو طرفه (Two way Tags) که علاوه براستفاده از باتری داخلی شان میتوانند بدون کمک گرفتن از Readerها دیگر اقسام هم شکل خود را نیز شناسایی کرده و با آنها به گفتگو بپردازند.
اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “کارت بدون تماس Contact less Card”